Zorgt de cloud voor meer werkgelegenheid?

Zorgt de cloud voor meer werkgelegenheid of juist voor minder? Moet elke ICT’er voortaan in de cloud werken, of zijn er nog andere mogelijkheden? En hoeveel cloudvacatures vind je momenteel online? Wij zochten het voor je uit.

"Gezocht: cloudguru". Deze jobaanbieding vonden we op de site van Vacature. De taakomschrijving omvat onder meer het uitrollen en ondersteunen van Office365-installaties, maar ook het opzetten van nieuwe infrastructuur (zowel servers als clients) bij klanten, en periodieke interventies bij vaste klanten. Het is een van de zes zoekresultaten als je een job zoekt met de zoekterm ‘cloud’.

Wat leert dit ons? Dat een cloudguru voor sommige mensen voorlopig alleen Office 365 moet kunnen installeren enerzijds, en dat het aantal expliciet cloudgerichte jobs net niet meer op één hand te tellen is. Bij de concurrerende site jobat.be stond één vacature meer met het woordje cloud erin. Helaas valt die weg omdat het over het Franse stadje Saint-Cloud ging.

Cloudcomputing lijkt dus voorlopig absoluut geen criterium te zijn om een baan in de ICT te vinden. Toch spreken recente cijfers uit een IBM-enquête dit stellig tegen: 71% van de bevraagde bedrijven vindt kennis van cloudcomputing en SaaS (software as a service) essentieel voor een informaticus die zij aanwerven. Want cloudcomputing gaat niet meer weg, en vroeg of laat zal iedereen ermee te maken krijgen.

Verschuiving
Maar wordt met de infrastructuur ook de IT’er aan de deur gezet? Zullen alle IT-jobs bij bedrijven met andere kernactiviteiten verdwijnen? Zo’n vaart zal het wel niet lopen. De komende tien jaar zal er ongetwijfeld een gestage verschuiving van onderdelen van de eigen ICT-infrastructuur naar de cloud plaatsvinden, maar het aantal bedrijven dat z"n volledige infrastructuur naar de cloud schuift zal ook aan het einde van dit decennium relatief klein blijven.

Rechtstreekse voorspellingen hierover zijn moeilijk te vinden, maar met een omwegje krijg je toch al een idee: volgens Forrester Research zal de volledige cloudcomputingmarkt in 2020 wereldwijd goed zijn voor 241 miljard dollar.

Als je weet dat de jaaromzet van IBM en HP samen nu al dit bedrag benadert, is het niet moeilijk te concluderen dat bedrijven ook dan nog een aanzienlijk deel van de ICT-infrastructuur in eigen huis en/of in eigen beheer zullen houden.

Bovendien zal een groot deel van de jobs wellicht gewoon verschuiven: systeembeheerders zullen eerder een plek vinden bij de cloudleveranciers dan bij de bedrijven zelf.

Daar hebben ze minder personeel nodig voor meer infrastructuur (cloudcomputing gedijt nu eenmaal het best op grote schaal), maar dan komen er weer andere functies en nieuwe mogelijkheden voor in de plaats. Cloudcomputing zal dus niet voor sociale bloedbaden zorgen, zoals soms wordt beweerd.

“Het herinnert me aan de tijd dat dataprocessing nog een manuele taak was”, zegt Joseph Reger, CTO van Fujitsu Technology Solutions. “Toen die taken geautomatiseerd werden gingen er ook miljoenen banen verloren, maar tegelijk werden er miljoenen andere banen gecreëerd. Alleen waren dat totaal verschillende functies.”

De conclusie van Reger is duidelijk: “Als je binnen ICT wil blijven kun je het beter hoger in de waardeketen gaan zoeken: weg van de infrastructuur, meer naar oplossingsgerichte, verticale of radicaal vernieuwende toepassingen voor ICT.” Als voorbeelden voor dit laatste verwijst hij onder meer naar de landbouw, een sector waar voorlopig bijzonder weinig ICT wordt gebruikt.

“Nochtans kan een landbouwer gewapend met een kleuranalyse van zijn gewassen vanaf zijn tractor beslissen waar hij vandaag het best kan oogsten”, geeft hij als voorbeeld. Maar ook in verkeer en transport en in ouderenzorg zijn nog veel vernieuwingen nodig, argumenteert Reger verder.

Nieuwe vaardigheden
De ICT’er heeft dus twee mogelijkheden: ofwel kiezen voor specifieke toepassingen, zoals hierboven beschreven, ofwel zich specialiseren in de interactie tussen het bedrijf en de cloudleverancier. Indien hij voor dit laatse kiest, zal hij wellicht zowel door de cloudleveranciers als door hun klanten fel gegeerd worden.

Maar dat vergt dus nieuwe vaardigheden die vroeger niet van een ICT’er werden verwacht: klanten- en leveranciersbeheer, onderhandelen, een basiskennis van de juridische aspecten enzovoort. Ook dat kan je een stap omhoog in de waardeketen noemen. Maar ook technische vaardigheden zullen nog steeds nodig zijn, al zullen die geleidelijk verschuiven.

Zo voorspellen sommige waarnemers dat de functie van systeemintegrator volledig zal verdwijnen. Of zoals de Nederlandse IT-partner Kmebit het verwoordt: de systeembeheerder gaat diensten beheren in plaats van systemen. Maar er zal ook intern bij bedrijven nog steeds behoefte zijn aan technische expertise, bijvoorbeeld over hoe in-house software gekoppeld kan worden aan SaaS.

Hierdoor ontstaan ook nieuwe referenties die ICT’ers aan banen kunnen helpen, merkt Gartner-analist Mark McDonald op: “We zien nu al zogeheten ‘Force-certified’ jobprofielen ontstaan, voor IT’ers die ervaring hebben met het ontwikkelen voor de SaaS-CRM software Salesforce.com.”

Aan de kant van de cloudleverancier zullen dan weer andere vaardigheden sterker gewaardeerd worden. Mensen die ervaring hebben met IT op industriële schaal, bijvoorbeeld, aldus Forrester-analist Ted Schadler in Computerworld: “Cloudleveranciers zullen echt bekwame mensen kunnen gebruiken die automatisering en gestandaardiseerde processen volledig begrijpen.”

Ook een grondig inzicht in de complexiteit van capaciteitsplanning en van gebruikspatronen door grote hoeveelheden klanten zal een waardevol talent worden voor cloudleveranciers, die voor een optimale groei moeten kunnen rekenen op mensen die servers op het juiste moment ter beschikking stellen en weer offline halen.

Dit betekent dat servers niet te lang ongebruikt blijven draaien – want dat kost tonnen aan energie – maar ook dat er steeds voldoende servers draaien om aan de gebruikersvraag te voldoen – want onbeschikbaarheid wordt niet alleen financieel bestraft, maar kan ook tot klantenverlies leiden. “Wie ervaring heeft met zulke capaciteitsplanning zal dus fel gegeerd zijn door cloudleveranciers”, garandeert McDonald.